Witamy Optymistów i jeszcze Pesymistów 😊
Zgodnie z obietnicą daną w listopadzie, chcemy tym razem opowiedzieć Wam o optymizmie i pesymizmie.
Na początek mamy dobrą wiadomość : z pesymizmu można się wyzwolić ! Jeśli sądzicie, że jesteście pesymistami lub zdecydowanie za często myślicie zbyt pesymistycznie, to zapewniamy Was, że optymizmu można się nauczyć !! Zaczynamy od zapewnienia, że opanowanie specjalnego zestawu technik poznawczych, czyli tych związanych z naszymi spostrzeżeniami, uwagą, pamięcią , myśleniem i przetwarzaniem informacji, pozwoli pesymistom stać się optymistami. Techniki te zostały opracowane w laboratoriach i klinikach przodujących psychologów a następnie dokładnie sprawdzone. Jednym z pierwszych badaczy , który wyjaśnił mechanizm powstawania bierności i rezygnacji był profesor Martin E.P. Seligman. W mechanizmie tym istotną rolę odgrywa przekonanie człowieka, że żadne z jego działań nie ma wpływu na to, co się wydarzyło. Bezradność jest podstawą pesymizmu, który nierzadko prowadzi do depresji (szczególnie wtedy , gdy otoczenie jest wrogie). Chcąc przeciwdziałać zagrożeniu depresją, profesor Martin E.P. Seligman zwrócił uwagę na zjawisko optymizmu.
Przynajmniej jedna z postaci depresji wynika z utrwalonych nawyków myślenia. Wraz ze swoimi współpracownikami profesor opracował metodę badania stylu wyjaśniania wydarzeń, jakie występują w codziennym życiu, także u ludzi, którzy uprawiają sport 😊
- Styl wyjaśniania przyczyn sukcesów i porażek ma decydujący wpływ na skuteczne funkcjonowanie zawodnika. Może on wywołać bezradność , jako reakcję na niepowodzenie zawodnika, albo uodpornić na różne tragedie. Może spowodować obojętność na wszelkie przyjemności życia, albo radość w pełni. Może przeszkodzić zawodnikowi w osiągnięciu upragnionego celu, ale może też pomóc mu ten cel osiągnąć.
- Styl wyjaśniania przyczyn sukcesów i porażek zawodnika wpływa również na sposób , w jaki postrzegają go inni.
- Styl wyjaśniania kształtuje się w dzieciństwie. Wówczas formułuje się w człowieku optymizm lub pesymizm, który ma fundamentalne znaczenie dla jego przyszłych poczynań. Jest to rodzaj filtru, przez który postrzegamy nasze porażki i sukcesy . Z czasem przechodzi w pewien rodzaj myślenia o nas i otaczającym nas świecie.
Badania dowodzą istnienia trzech źródeł wpływów na styl wyjaśniania dziecka. Pierwszym źródłem jest forma wyjaśniania przyczyny niepowodzeń, które dziecko stale słyszy głównie z ust matki. Jeśli wyjaśnienia matki są optymistyczne, to wyjaśnienia dziecka również takie będą. Drugim źródłem jest forma uwag krytycznych, których dziecko wysłuchuje od rodziców lub nauczycieli, kiedy mu się coś nie powiedzie. Jeśli uwagi te wskazują na przyczyny stałe i o zasięgu uniwersalnym, to jego obraz własnej osoby stanie się pesymistyczny. Taki mały pesymista uważa wówczas, że złe wydarzenia będą trwały długo, zaważą na wszystkich jego działaniach i wynikają z jego winy. Trzecim źródłem wpływu na styl wyjaśniania dziecka jest natura strat i urazów, których dziecko doświadcza. Jeśli po pewnym czasie wszystko wraca do stanu pierwotnego, to dziecko wyrabia w sobie pogląd, że niepowodzenia można przezwyciężyć, że straty nie są nieodwracalne. Jeśli jednak są one stałe i mają zasięg uniwersalny , to bezradność zapada głęboko w psychikę dziecka.
Profesor Martin E.P. Seligman odkrył, ze każdy ma pewien sposób patrzenia na przyczyny sukcesów i porażek i w odpowiednich okolicznościach podporządkowuje temu obraz otaczającego go świata.
Sposób w jaki ludzie tłumaczą własne porażki, nie ogranicza się do słów, które wypowiadają kiedy spotyka ich niepowodzenie. Jest to pewien sposób myślenia, nawyk wykształcony w dzieciństwie i okresie dojrzewania, Styl wyjaśniania decyduje o tym, czy jesteśmy optymistami, czy pesymistami. Styl wyjaśniania ma trzy istotne wymiary:
- Stałość
- Zasięg
- Personalizację
—
- Ludzie (także zawodnicy), którzy uważają, że ich sukcesy mają przyczyny o charakterze stałym, są większymi optymistami niż ci, którzy sądzą, że ich sukcesy maja przyczyny o charakterze zmiennym.
- Ludzie, którzy uważają, że ich niepowodzenia mają przyczyny o zasięgu uniwersalnym są większymi pesymistami niż ci, którzy sądzą, że ich niepowodzenia maja przyczyny o zasięgu ograniczonym.
- Ludzie, którzy uważają, że mają wpływ ( personalizacja wewnętrzna ) na własne sukcesy są większymi optymistami niż ci, którzy skłonni są przypisywać sukcesy działaniu innych ludzi lub okoliczności (personalizacja zewnętrzna)
Może powyższe charakterystyki optymistów i pesymistów, stworzone przy pomocy trzech podstawowych wymiarów do oceny sposobów wyjaśniania przyczyn sukcesów i porażek, pozwolą naszym Czytelnikom dokonać wstępnego rozpoznania własnych pokładów sprawczości…
Gdyby jednak w Wasze głowy zakradła się jakiekolwiek wątpliwość w powyższej sprawie, to uszczkniemy jeszcze rąbka tajemnicy na temat tego, w jaki sposób radzić sobie z „wyuczoną bezradnością”. Brak kontroli „wyuczonej bezradności” bierze się zwykle z głęboko zakorzenionego poglądu o braku sprawstwa. Uczucie bezsilności jest zwykle przypisywane brakowi talentu. Źródłem bezsilności jest najczęściej przyjęcie błędnych celów. Ludzie dla których pojawiające się przeszkody stanowią wyzwanie, konsekwentnie nastawieni są na osiąganie mistrzostwa. Cele w postaci osiągnięcia mistrzostwa dają możliwość zachowania poczucia sukcesu nawet w przypadku przegranej, tym samym chronią przed uczuciem bezradności. Nie możemy bezpośrednio kontrolować wygrywania, ale możemy kontrolować wysiłek, postawę, chęć walki i zaangażowanie. Stawiając sobie cele związane z działaniem, zaczynamy czuć, ze każda życiowa walka ma dla nas określoną wartość.
Rozpoznawajcie i kontrolujcie swoje emocje , bo to one są wartościowym narzędziem w treningu odporności emocjonalnej. Jeśli będziecie świadomi momentów wykorzystania swojej intensywności i pewności , będziecie mieli przewagę nad tymi, którzy pozwalają się pokonać swoim emocjom. Najlepszych cechuje posiadanie kontroli nad samym sobą !
W związku ze zbliżającymi się Świętami Bożego Narodzenia życzymy Wam optymizmu 😊 regulacji emocji nie tylko tych świątecznych 😊 wewnętrznej internalizacji sukcesów 😊 stale dobrego nastroju 😊 uniwersalnych zasięgów miłości 😊
W imieniu Fundacji Otylii Jędrzejczak – Beata Mieńkowska Psycholog
